Firmy planujące zwolnienia grupowe mają obowiązek przeprowadzić je na zasadach wskazanych prawem pracy. Jednym z obowiązków pracodawcy jest poinformowanie o planach zwolnień urząd pracy. Co powinien dokładnie przekazać pracodawca?
Obowiązek pracodawcy
Pracodawca, zgodnie z ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników ( Dz.U. nr 90 poz. 844) z dnia 13 marca 2003 roku, ma obowiązek konsultować plany zwolnień ze związkiem zawodowym (lub organizacją pracowników) oraz poinformować pisemnie o wyniku podjętych decyzji powiatowy urząd pracy, właściwy dla siedziby pracodawcy. Prawo pracy przewiduje także przekazanie tych informacji urzędom pracy w powiatach, w których znajdują się oddziały firmy objęte również restrukturyzacją.
Pracodawca przekazując pup-om informacje o planowanych zwolnieniach wskazuje na m.in. ilości osób zwalnianych, etapy i terminy zwolnień. Nie musi on jednak zawierać informacji dotyczących sposobu ustalania wysokości świadczeń przysługujących pracownikom. Kopię pisma, zgodnie z wymogiem ustawodawcy, otrzymuje związek zawodowy (art. 4 ust. 1). Organizacja ta może przedstawić powiatowemu urzędowi pracy swoją opinię w sprawie grupowego zwolnienia.
Pracodawca ma obowiązek konsultować plany zwolnień ze związkiem zawodowym oraz poinformować pisemnie o wyniku podjętych decyzji powiatowy urząd pracy, właściwy dla siedziby pracodawcy.
Ustawodawca nie precyzuje w jakim terminie należy przekazać zawiadomienie do urzędu pracy dlatego należy zakładać, że powinno to nastąpić niezwłocznie po zawarciu porozumienia ze związkiem zawodowym lub ustaleniu regulaminu zwolnień, ale przed dokonywaniem wypowiedzeń stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Jeżeli jednak zakończenia działalności pracodawcy nastąpiło wskutek prawomocnego orzeczenia sądowego zawiadomienie powyższe jest wymagane tylko wtedy, gdy z takim wnioskiem wystąpi powiatowy urząd pracy.
Przeciwdziałanie wzrostu lokalnego bezrobocia
Informowanie PUP o planowanym zwolnieniach ma na celu uprzedzenie o możliwym przyroście osób bezrobotnych w regionie oraz potrzeby skierowania działań na aktywne zagospodarowanie potencjału, jaki posiadają zwolnieni. Po wielu latach pracy w danej firmie odchodzący pracownicy posiadają rozwinięte kompetencje, kwalifikacje odpowiadające innym pracodawcom, jednakże mimo tego mogą oni mieć trudności w odnalezieniu się na rynku pracy.
na pracodawcę nałożony jest ustawowy obowiązek pomocy dotychczasowym pracownikom w znalezieniu nowego zatrudnienia, przez wdrożenie programu pomocowego
Stres po utracie pracy oraz nieumiejętność zaprezentowania swoich umiejętności nowemu pracodawcy (rozmowa kwalifikacyjna, testy kwalifikacyjne itp.), jest najczęstszą barierą w kontynuacji życia zawodowego. Im dłuższe pozostawanie niezatrudnionym tym większe pogłębianie złego samopoczucia, wykruszające się poczucie własnej wartości i utrata świadomości swoich możliwości. Dlatego też tak powszechnie dostępne jest wsparcie psychologiczne, doradcze oraz szkoleniowe dla tych, którzy szukają swojego miejsca na rynku pracy. Uczestniczą w tym zarówno instytucje rynku pracy (pup, agencje zatrudnienia) jak i firmy prywatne.
Pracodawca dla zatroszczenia się o przyszłość swoich pracowników może skierować odchodzących z pracy na jednorazowe szkolenie organizowane i finansowane przez powiatowy urząd pracy. Jest to ważne, ponieważ rynek pracy weryfikuje czy kandydaci posiadają odpowiednie przygotowanie zawodowe (staż pracy, rozwinięte kompetencje, nabyte kwalifikacje), dlatego każda możliwość dodatkowego rozwoju jest niezwykle cenna dla zwiększenia szansy na ponowne zatrudnienie.
Rola samorządu w pomocy zwalnianym pracownikom
W ramach powiatowych urzędów pracy we współpracy z samorządem gminnym, na terenie gminy, mogą być tworzone i prowadzone lokalne punkty informacyjno-konsultacyjne, realizujące zadania informacyjne skierowane do zainteresowanych poszukiwaniem pracy.
Stres po utracie pracy oraz nieumiejętność zaprezentowania swoich umiejętności nowemu pracodawcy, jest najczęstszą barierą w kontynuacji życia zawodowego.
Zatrudnieni specjaliści do spraw rejestracji bezrobotnych, pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego przedstawiają m.in.
możliwości i wymogi rejestracji w urzędzie pracy osób bezrobotnych,
uprawnienia wynikające z tytułu bezrobotnego,
dostępne ofert pracy,
zasady przekwalifikowania, szkoleń i innych usług rynku pracy.
Pomoc kierowana do pracodawcy przeprowadzającego zwolnienia grupowe
Dobrze też wiedzieć, że samorządy powiatowe są współodpowiedzialne za realizację polityki rynku pracy i mają na celu wsparcie pracodawców w zakresie możliwości i pomocy określonych w w/w ustawie w tym:
inicjowania i realizowania przedsięwzięć mających na celu rozwiązanie lub złagodzenie problemów związanych z planowanymi zwolnieniami grup pracowników z przyczyn nie dotyczących pracownika
udzielania pomocy pracodawcom w pozyskiwaniu pracowników przez pośrednictwo pracy oraz poradnictwo zawodowe i informację zawodową.
Korzystanie z takiej pomocy jest niezwykle cenne, szczególnie że na pracodawcę nałożony jest ustawowy obowiązek pomocy dotychczasowym pracownikom w znalezieniu nowego zatrudnienia, przez wdrożenie programu pomocowego. Zakres takiego programu wchodzi m.in. doradztwo zawodowe, wsparcie psychologiczne i szkolenia, które mają na celu wzmocnić poczucie własnej wartości pracowników i rozwinąć potrzebne umiejętności do znalezienia pracy np. autoprezentacyjne, komunikacyjne czy społeczne.
Słabość działań urzędów pracy
Obiektywnie patrząc, wsparcie pup nie zawsze przynosi oczekiwane skutki również dlatego, że zatrudnieni urzędnicy nie są praktykami rynku pracy i ich wiedza często odstaje od potrzeb i wymogów pracodawców – przedsiębiorców. To powoduje, że firmy oprócz współpracy z lokalnym urzędem pracy, coraz częściej i chętniej korzystają z pomocy firm outplacementowych, które biorą na siebie odpowiedzialność za wsparcie zwalnianych pracowników i rezultaty takiej pomocy (oferta Nowy Start).
Restrukturyzacja jest trudnym, wymagającym procesem, i nie powinna pozbawiać firmy dobrej marki w oczach kontrahentów i zainteresowanych współpracą osób o wybitnych kwalifikacjach. Celem prowadzenia zwolnień jest ratowanie pozycji przedsiębiorstwa, która zmniejsza zatrudnienie dla ratowania m.in. budżetu. Jej dalsza jednak droga powinna przynosić zaplanowane sukcesy, które mogą ulec zniszczeniu przez niezadowolonych, zwolnionych pracowników. Dlatego tak ważne jest aby zatroszczyć się o tych, którzy tracą pracę, nie tylko ze względu na obowiązki narzucane prawem pracy, ale dobrą wolą i inwestycją w wizerunek wiarygodnego, odpowiedzialnego pracodawcy i nowoczesnego przedsiębiorstwa.
